ถ้าใครที่เป็นคนชอบเสพข่าวคงคุ้นเคยกับคำว่า “คลิกเบท” มาตั้งแต่สมัย 2-3 ปีที่ผ่านมาที่เป็นกระแสกันค่อนข้างมาก เนื่องจากเว็บไซต์เกิดใหม่หลายเว็บที่ใช้พาดหัวข่าวแบบเร้าใจ สร้างความน่าสงสัย ดึงดูดให้คนคลิกเข้าไปชมเนื้อหาข้างในเพื่อหวังยอดวิวและยอดคลิกจากการโฆษณา หากสรุปสั้นๆ กับเว็บแนวคลิกเบทคงพูดได้ว่า “ข้างนอกเร้าใจ ข้างในกลวงโบ๋” และนั่นทำให้เกิดกระแสการต่อต้านเว็บข่าวแนวคลิกเบทอย่างมากมายทั่วโลก ในไทยเองเราก็จะเห็นเพจอย่าง “จบข่าว” ที่ทำออกมาล้อเลียนเว็บคลิกเบท ด้วยการสรุปเนื้อข่าวทั้งหมดด้านใน ด้วยคำสรุปเพียงสั้นๆ ได้ใจความ แต่ไม่ใช่แค่ในประเทศไทยเท่านั้นที่ทำเพจแนวนี้
Stop Clickbait คือเพจของฝรั่งที่ก่อตั้งขึ้นโดย ดาเนียล ทัตเทิล ในเดือนพฤษภาคม 2016 ซึ่งถือว่ามีไอเดียเหมือนกันกับเพจ “จบข่าว” ก็ว่าได้ แต่ทาง Stop Clickbait ดูจะขยับขยายไปมากกว่าแค่เพจ พวกเขามีทั้งเว็บไซต์ ทวิตเตอร์ รวมถึงมีการแบ่งข่าวออกเป็น 10 หมวดหมู่ และแบ่งออกเป็นประเทศต่างๆ ถึง 12 ประเทศ และนี่ก็คือผลงานส่วนหนึ่งที่ถูกโพสต์ในเพจของพวกเขา มาลองดูกันว่าการสรุปข่าวแบบ Stop Clickbait จะทำได้แตกต่างจากเพจจบข่าวมากน้อยแค่ไหน (ผมแปลพาดอยู่ด้านบนภาพ และแปลแคปชั่นไว้ด้านล่างภาพนะครับ)
1. นี่คือเหตุผลที่สุนัขตามคุณเข้าไปในห้องน้ำ ฉันไม่เคยรู้มาก่อน
“พวกมันชอบอยู่กับคุณ”
2. นาซ่าตอบข่าวลือที่บอกว่า พวกเขาพบสิ่งมีชีวิตนอกโลกแล้ว
“พวกเขายังไม่พบอะไรทั้งนั้น”
3. ชายคนนี้พยายาม ‘แช่เย็น’ เครื่องดื่มของเขาด้วยแอร์ และนี่คือสิ่งที่เกิดขึ้น!
“มันเย็น”
4. เซเรนา โกเมส มีบางสิ่งจะบอกเกี่ยวกับการหมั้นของ จัสติน บีเบอร์
“เธอไม่แคร์”
5. คนแปลกหน้าน้้ำใจงามรีบวิ่งเข้าไปช่วยแมวที่กำลังเลือดออก และต้องเจอกับสิ่งที่ไม่มีวันลืม
“แมวกำลังนอนอยู่บนสีแดง”
6. หญิงสาวคนนี้สังเกตเห็นลูกโลมาติดอยู่บนชายหาดและเธอก็ทำสิ่งที่น่าเหลือเชื่อที่สุด
“เธอปล่อยมันกลับลงไปในน้้ำ”
7. หลังจากอุปการะแฝดสามเพียงสัปดาห์เดียว หมอได้เผยข่าวที่คาดไม่ถึง
“เธอตั้งครรภ์ลูกแฝด” (ช่วยคุณไป 41 คลิก)
8. อมีเลีย เอียฮาร์ท ถูกกินโดยปูมะพร้าวจริงหรือ ?
“ไม่จริง”
9. คุณควรเริ่มดื่มเบคกิงโซดา เพื่อลดน้ำหนักหรือไม่ ?
“ไม่ควร”
10. แบล็คโฮลขนาดโคตรใหญ่ กำลังพุ่งมาที่โลกด้วยความเร็ว 110 กิโลเมตรต่อวินาที
“มันจะใช้เวลาอีก 4 พันล้านปี กว่าจะถึงที่นี่”
11. นี่คือวิธีที่ง่ายที่สุดเพียงอย่างเดียว ที่ทำให้ความสุขกว่าเวลาทำงาน
“ออกไปข้างนอกบ้าง”
12. นี่คือความจริงที่เหลือเชื่อเกี่ยวกับกัมมี่แบร์สีเขียว ที่จะทำลายโลกของคุณ
“มันเป็นรสสตรอเบอร์รี”
13. นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อคุณกลืนหมากฝรั่ง
“คุณปล่อยให้มันผ่านไปตามปกติ”
14. นี่คือหนึ่งในการเคลื่อนไหวของปูที่ใหญ่ที่สุดในโลก เมื่อมันถูกปล่อยลงในน้ำ มันน่าทึ่งมาก
“มันแค่จมลงไปที่ก้น”
15. นักบินอวกาศอธิบายเหตุผลที่น่าเศร้า ที่เราไม่เคยกลับไปดวงจันทร์อีก
“มีเงินทุนไม่พอ”
16. จะมี Game of Thrones บน Netflix หรือไม่ ?
“ไม่มี”
17. ทอม ครูซ เผย จริงๆ แล้ว เขาใกล้จะได้รับบทเป็นไอรอนแมนมากแค่ไหน
“ไม่ใกล้เลย – ทอม ครูซกล่าว”
18. เครื่องหมาย “บางคนกำลังพิมพ์” ในแอปข้อความต่างๆ จริงๆ แล้วมันมีความหมายว่าอะไร
“มันหมายถึงบางคนกำลังพิมพ์จริงๆ”
19. ทำไมครูถึงสไตรค์ ? คำตอบจะทำให้คุณประหลาดใจ
“ได้ค่าจ้างน้อยไป”
20. นี่คือการผสมกันระหว่างสีผมและสีตาที่หายากที่สุด
“ผมแดง นัยน์ตาฟ้า (0.017% ของประชากรโลก)”
สรุป: ในส่วนของเพชรมายาเองตอนที่ทำเว็บไซต์แรกๆ เมื่อประมาณ 3 ปีที่แล้ว ก็เป็นอีกหนึ่งเว็บที่ถูกยกตัวอย่างว่าเป็นคลิกเบท กระแสแอนตี้ช่วงนั้นมาแรงมาก จนทำให้เราต้องกลับมามองตัวเอง ก็พบว่าพาดหัวที่ทำ ณ ตอนนั้น มีความเป็น “คลิกเบทจ๋า” จริงๆ จึงได้มีการปรับเปลี่ยนพาดหัวให้ดูซอฟต์ลงตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
และถ้าถามว่าตอนนี้เพชรมายาเป็นคลิกเบทหรือไม่ คำตอบของผมคือ “ใช่” แน่นอน แต่คลิกเบทในสิ่งที่เพชรมายาเป็นจะพยายามไม่ใช้คำ “โฆษณาเกินจริง” และ “ไม่ใช้คำหลอกลวง” เราพยายามตัดคำอุทาน ไม่เขียนให้ดูเว่อร์ๆ แต่สิ่งที่เราทำอยู่ก็คือการพาดหัวให้น่าสนใจและเกิดความสงสัยใครรู้ อยากกดเข้ามาดู เพราะในส่วนหลังเราคิดว่ามันคือ “การตลาด” รูปแบบหนึ่ง ที่ไม่ได้น่าเกลียดจนเกินไป ทำไมร้านค้าถึงติดป้ายเซลล์ ใช้คำว้าวๆ ให้น่าสนใจ ทำไมภาพยนตร์ถึงต้องทำเทรเลอร์ให้ชวนติดตาม โดยทิ้งที่เหลือไว้ให้ดูในโรง สิ่งเหล่านี้ล้วนไม่ต่างกัน
“คนไม่เข้ามาดูในโรง ผู้สร้างก็ไม่ได้เงินฉันใด คนอ่านแต่พาดหัวไม่อ่านเนื้อข่าว ผู้เขียนก็ไม่ได้เงินฉันนั้น”
จริงๆ ถ้าถกกันเรื่องคลิกเบทก็คงจะยาว แบบไหนคือความพอดี แบบไหนคือเกินเลย อยากให้ลองเทียบกับสื่อใหญ่ๆ ดูว่าการพาดหัวของพวกเขาเป็นคลิกเบทในสายตาเราหรือไม่ คลิกเบทแบบไหนที่คุณรับได้ แบบไหนที่รับไม่ได้ แต่ตอนนี้ถ้าคุณได้อ่านมาถึงบรรทัดนี้ เพชรมายาก็ขอขอบคุณมากครับ ที่ติดตามกัน
สามารถติดตามเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ เพิ่มเติมได้ข้างล่างครับ
ที่มา : stopclickbait.com | Facebook | Twitter | เรียบเรียงโดย เพชรมายา
