ช่างภาพระดับโลกกล่าวหาศิลปินว่าก๊อปงานเธอ แต่ต้องช็อกกับคำตอบ

การถูกกล่าวหาว่าก๊อปงานคนอื่นดูเหมือนจะเป็นข้อกล่าวหาที่รุนแรงที่สุดสำหรับบรรดาศิลปิน แต่บางครั้งมันก็มีเส้นบาง ๆ ที่คั่นระหว่างการก๊อปงานกับแรงบันดาลใจ ซึ่งมักจะกลายเป็นที่ถกเถียงกันอยู่บ่อยครั้งในวงการศิลปะ

เมื่อเร็ว ๆ นี้ ช่างภาพชื่อดัง Jingna Zhang ได้โพสต์เรื่องราวบนทวิตเตอร์กล่าวหาศิลปินหนุ่ม Jeff Dieschburg ที่ก๊อปงานภาพถ่ายของเธอเพื่อนำไปวาดเป็นงานจิตรกรรมสีน้ำมันของเขา

ภาพดังกล่าวได้รับเงินรางวัล 1,500 ยูโร (ราว 55,000 บาท) แถมยังถูกนำไปจัดแสดงยังศูนย์วัฒนธรรม Strassen Stroossen ในลักเซมเบิร์ก และถูกนำเสนอต่อเจ้าหญิงสเตฟานีแห่งลักเซมเบิร์กอีกด้วย

ส่วนนี่คือภาพถ่ายต้นฉบับของ Zhang ที่ถ่ายให้กับนิตยสาร Harper’s Bazaar ของเวียดนามเมื่อพฤศจิกายน 2017

เห็นได้ชัดว่าภาพวาดด้านซ้ายของ Dieschburg เหมือนกับภาพถ่ายของ Zhang เกือบทุกอย่าง ยกเว้นเพียงแค่หันสลับข้างกันเท่านั้น

เมื่อ Zhang เปิดเผยเรื่องนี้บนโลกออนไลน์ก็ได้มีกระแสถาโถมไปที่ Dieschburg อย่างมากมาย และในที่สุดเขาก็ได้อีเมลไปหา Zhang โดยอธิบายว่า ตนเองเป็นศิลปินรูปลักษณ์ (Figurative Artist) ที่นำสิ่งที่เห็นมานำเสนอโดยไม่มีการบิดเบือนใด ๆ และเขาต้องใช้แบบในการอ้างอิงไม่ว่าจะเป็นวัตถุ นางแบบ ภาพวาด หรือภาพถ่าย

Dieschburg คิดไอเดียภาพวาด “ตูรันโด” (Turandot) ขึ้นมาซึ่งเธอเป็นตัวละครนำหญิงในอุปรากรภาษาอิตาลี ซึ่งตัวละครดังกล่าวเป็นเจ้าหญิงชาวเอเชีย ดังนั้น เขาจึงต้องการหาแรงบันดาลใจที่หญิงสาวชาวเอเชียมาเป็นแบบในการวาด จนกระทั่งเขาได้พบกับผลงานภาพวาดสีน้ำมันของ Catalin Ilinca

Catalin Ilinca คือศิลปินอีกคนที่นำภาพถ่ายของ Zhang ไปวาดขายโดยไม่ได้รับอนุญาตก่อนหน้านี้ ถึงแม้จะมีการให้เครดิตแต่ Zhang ก็ไม่เคยรู้มาก่อน ส่วน Dieschburg นำทั้งภาพวาดของ Ilinca มาเป็นแรงบันดาลใจอีกที เรียกได้ว่าเป็นก๊อปในก๊อปก็ว่าได้

Dieschburg ไม่คิดว่าตัวเองก๊อปงาน เขาแค่ต้องการแรงบันดาลใจ แถมยังใช้ฝีมือในการวาดด้วยตนเอง รวมถึงมีการเพิ่มต่างหูและดาบลงไปในภาพด้วย

นอกจากนั้น Dieschburg ยังระบุว่า ผู้จัดงานเองก็ระบุว่าผลงานของเขาไม่ได้เป็นการละเมิดลิขสิทธิ์แต่อย่างใด

แน่นอนว่าเรื่องนี้ทำให้หลายคนสงสัยว่าจริง ๆ แล้วการนำภาพถ่ายไปวาดแบบนี้เรียกว่าก๊อปหรือแรงบันดาลใจกันแน่ ก่อนที่ในเวลาต่อมา จะมีคนพบว่า Dieschburg เคยทำงานในลักษณะนี้มาแล้ว ตัวอย่างเช่นภาพวาดของเขาที่วาดมาจากภาพถ่ายของช่างภาพที่ชื่อว่า Bekka Bjorke

เรื่องราวดูเหมือนจะไปกันใหญ่ เมื่อ Zhang พบว่าทาง Dieschburg ได้มีการจ้างทนาย และพยายามบอกว่าเขาไม่ได้ละเมิดลิขสิทธิ์ ในประวัตศาสตร์ที่ผ่านมา ศิลปินต่างก็ได้แรงบันดาลใจมาจากศิลปินคนอื่นแทบทั้งสิ้น

ต่อมา ชาวเน็ตพบว่าภาพวาดของ Dieschburg ยังคงถูกจัดแสดงอยู่ และมันกำลังถูกขายในราคาที่สูงถึง 6,500 ยูโร หรือประมาณ 2.3 แสนบาทเลยทีเดียว

Zhang ได้ตอบโต้กับ Dieschburg ทางอีเมล จนกระทั่งเขาเผยประโยคเด็ดที่ระบุว่า “ถ้าคุณก้าวเข้าสู่สาธารณะและโพสต์ภาพถ่ายของคุณ คุณก็เหมือนสละสิทธิ์ของมันไปโดยอัตโนมัติ” รวมถึงบอกว่าเขาไม่เข้าใจว่าทำไม Zhang ถึงต้องป่าวประกาศเรื่องนี้ออกไปด้วย

แน่นอนว่า Zhang ไม่เห็นด้วยกับเรื่องนี้ เธอมองว่าภาพที่โพสต์ลงบนสื่อสาธารณะก็ยังคงมีลิขิสิทธิ์คุ้มครองในตัวของมันเองอยู่ (ซึ่งตามหลักควรจะเป็นเช่นนั้น)

ชาวเน็ตรายหนึ่งได้นำภาพถ่ายของ Zhang และภาพวาดของ Dieschburg มาเทียบกัน โดยตรงกลางคือภาพถ่าย มันแทบไม่ใช่แรงบันดาลใจ แต่เป็นการก๊อปอย่างชัดเจน

สุดท้าย เรื่องราวที่กลายเป็นกระแสบนโลกโซเชียลมีเดียก็ถูกนำไปเสนอบนหน้าหนังสือพิมพ์ของลักเซมเบิร์กเป็นที่เรียบร้อย

และ Dieschburg เองอาจต้องตอบคำถามกับสังคมของเขาว่า จริง ๆ แล้วมันคือแรงบันดาลใจหรือการก๊อปผลงานกันแน่

ที่มา : boredpanda | เรียบเรียงโดย เพชรมายา